BEETJE DOM

Ja, plotseling moest ik denken aan die bekende uitspraak van onze huidige koningin.
Gisterenavond bij zonsondergang lag ik op mijn rug in het zalige zwemwater van de rivier achter ons huis. Ik keek naar de ruim halfvolle maan die rechtboven me stond en zag in mijn ooghoek hoe de zon achter de horizon het avondrood alle kleurschakeringen gaf. Uniek!
En ik moest lachen in mezelf toen ik dacht aan het moment vanmiddag, in de auto. Het was zo heet dat ik het raam open wilde draaien maar de handle wilde niet verder en ik dus in mijn onderbewustzijn met de hand naar het ruit om te ontdekken dat het al openstond.... “beetje dom, Ronald”, dacht ik glimlachend. Was het een gebrek aan vocht in mijn lichaam? Mens, wat was het verzengend heet die middag.

Zeker geen klagen, want ik hou van oktober in Zambia! Het is de maand die veel herinneringen oproept aan de eerste jaren dat ik hier samen met Henk kwam en dat Stichting EIGEN BENEN “handen en voeten” kreeg. Henk moest eens weten wat er elf jaar later allemaal overeind is getrokken en hoeveel mensen met variaties aan handicaps nu een goed bestaan hebben. En hoeveel we er nog steeds aan het helpen zijn!

Vandaag is het 24 october: ONAFHANKELIJKHEIDSDAG! De 51ste verjaardag van ZAMBIA! Vanacht om precies 24.00 uur werd de Zambiaanse vlag gehesen. Voorafgaand en begeleid met veel traditionele muziek en dans. Ik hoor d’r echt bij. Zeker bij de gevestigde orde van Solwezi: die kijken niet meer naar die ene blanke tussen al de Zambianen. En net een foto gestuurd naar John (Vink) van exact tien jaar geleden. Toen zaten we op het podium naast de hoge omes te genieten van alle dans en zang van de jeugd. Nu is deze bijzondere dag voor mij “gewoon” geworden, dus zit ik thuis wat te schrijven om jullie in NL op de hoogte te houden van het reilen en zeilen hier.

De economie is waarzinnig slecht. De Kwacha (Zambiaanse valuta) is sterk aan het kelderen. Onze winkel draait de slechtste maanden sinds 2010, de huisjes zijn nog steeds verhuurd hoewel er nu huurders komen met huurachterstand. Een teken aan de wand van een dalende economie. Maar we zijn gezond, hebben brood op tafel en belegd met relatief luxe voedingsmiddelen. Ook hier mogen we dus niet klagen, maar gewoon tering naar de nering zetten en genieten van alles wat er wel is! Zoals bijvoorbeeld onze batterijen die de energie overnemen wanneer de stroom uitvalt: minimaal zes keer per week hebben we acht uur geen stroom! Dit omdat het stuwmeer leeg raakt en ook gesproken wordt over het feit dat de stuwdam aan renovatie toe is: hij staat op instorten, wordt er zelfs gesuggereerd. Dus de waterkrachtcentrale draait op halve kracht en natuurlijk krijgt de levering aan de kopermijnen alle voorrang: de economie moet zo min mogelijk schade opleveren. Dat betekent improviseren, werktijden aanpassen, nog meer bomen kappen voor brandhout en houtskool om te koken en dat levert weer een andere schade op. Keuzes maken daar waar eigenlijk geen keuzes zijn.

En ondertussen blijven we ook werken aan de toekomst voor de mensen met een handicap. Zo zijn we met de HDA (Holland Disabled Association) bezig met verbeterde statuten voor de stichting: met als doel om zekerheden te stellen dat ook volgende generaties kunnen profiteren van het instituut. Volgende week zal er een algemene ledenvergadering zijn waarin de nieuwe statuten worden voorgelegd en besproken.
In ons project in Kasempa, het internaat voor kinderen met een handicap, bruist het van energie. Het gepensioneerde docenten-echtpaar Ad en Teja is daar druk met buitenschoolse activiteiten. De kinderen zijn stapelgek op hun inspirerende tijdelijke grootouders. Ad leert ze zelfs timmeren, zagen, schilderen terwijl Teja zich bezig houdt met drama, sport, knippen en plakken.
Vorige week zaterdag werd de waterpomp in gebruik genomen. Een initiatief van een aan de overheid gelieerde NGO met de pakkende naam “Education Outreach for Children with Disabilities”. De overheid ziet dus eindelijk ook in dat het voor veel kinderen met een handicap een grote uitdaging is om naar school te gaan. Afstanden zijn veelal te groot. Dus het door ons opgezette internaat wordt als een proefmodel gebruikt. Een geweldige pluim voor het initiatief van de HDA!
Inmiddels zijn twee projecten gestart die winst moeten opleveren om ook gehandicapte kinderen van zeer arme gezinnen naar school te kunnen laten gaan. De maismolen en de kippenfokkerij worden begeleid door leden van de P.T.A. (Ouderraad). Het ziet er veelbelovend uit!

Ook Michael Mwaji woont in Kasempa. De jongeman die we al tien jaar kennen. Gekluisterd aan een rolstoel. Verlamd en vervormd onderlichaam. Als weeskind opgevoed door zijn oma. Onregelmatig naar school gegaan, spreekt geen Engels, oma nu overleden, niemand die hem een toekomst biedt. Doen wij als HDA dus! Nu op zijn twintigste kan hij niet meer naar de basisschool, in een klas tussen tien jaar jongere kinderen. Nu zijn we met de gemeente in overleg om hem een stukje grond aan te bieden bij de nieuwe markt: Michael wil dolgraag een kleine zelfstandige zijn. Hij heeft al een kleermakeropleiding achter de rug en is clever met rekenen. Dus gaan we hem steunen. Samen met zijn vriend Luka (zelfde handicap, doch een familie die gezorgd heeft dat Luka WEL onderwijs heeft genoten!) zetten ze de gemeente onder druk om hen aan grond te helpen. Ook in dit project hebben we veel vertrouwen!

Het was leuk om te zien hoe Michael en Luka integreerden in het internaat toen ze daar een uurtje op bezoek kwamen. Dan zie je de stimulans die uitgaat van mensen in dezelfde leef-omstandigheden. Zo leren we steeds weer!

We leerden deze week ook weer wat scholing soms inhoudt, of juist NIET inhoudt! Vrienden van ons sponsoren de dochter van Veronica, een zeer arme, half verlamde vrouw die zich steunend op een stok voortbeweegd. Onze vrienden zien graag dat de dochter van negen jaar naar school gaat en op die manier later haar moeder kan blijven steunen. Ik kreeg argwaan over het niveau van de school nadat ik een notitie van het hoofd der school had gezien. Samen met de secretaris van HDA, en in gezelschap van Veronica, bezocht ik deze week de school. En bevestiging was daar, helaas! Het is een heel klein schooltje met een docent die alleen ‘smorgens les geeft. Wij waren er smorgens om 11.00 uur en het hele schooltje leeg! Op naar het hutje van Veronica. Daar troffen we de dochter en vroegen haar naar de schoolschriftjes. Toen wisten we het: foute boel. En ja, Veronica kunnen we het niet kwalijk nemen. Die is nooit naar school geweest en heeft dan ook geen idee hoe ze haar dochter kan controleren op gemaakte oefeningen. Thuiskomen met een tasje met schriftjes is al helemaal geweldig. Daarna direct naar een andere school, twee kilometer verder lopen, gegaan en haar aangemeld voor het komende schooljaar welke in januari begint. Voor het bestuur van HDA een wijze les en in een speciale vergadering zullen ze bespreken hoe dit soort wantoestanden voor hun leden voorkomen kunnen worden. Ouders die nooit naar school zijn geweest moet geholpen worden om het leerniveau van hun kinderen te kunnen beoordelen. Dat we daar nu pas achterkomen...............”beetje dom”!

Lieve groet, sorry, uurtje later.............
Ronald