Kasempa Disabled

’t Wordt allemaal steeds leuker als je de omgangsvormen beter begint te begrijpen. Probeer geen druk uit te oefenen op alles wat je gedaan wilt hebben. Het maakt namelijk niets uit. Blijf wel volhouden in het gestelde doel. Zo geldt dat ook voor het project Kasempa.
Dinsdagochtend willen Brenda en ik met de bus naar Kasempa. Effe pech: de bus is al vol. Niet getreurd: om half één gaat er nog een minibusje. Knus tegen elkaar aangeplakt zijn we drie uur later in Kasempa. David, de chairman van de invalidenclub in Kasempa, staat ons op te wachten. We gaan eerst naar het “kantoor” van de vereniging. Ze delen het kantoor met de Kuba Lusa HIV/AIDS club. Enthousiaste mensen die met een nietig budget alles proberen om de leefbaarheid in Kasempa te verbeteren.
David, doordat hij onder een auto is gekomen heeft hij geen benen meer en nog maar drie vingers, wordt voortgeduwd in een tot de draad versleten rolstoel. Iedere tien meter moeten we stoppen om de onderdelen weer aan elkaar te slaan. Aan het eind van de regentijd is het een hele klus om zo’n rolstoel over de modderpaden in beweging te houden. Zijn vaste duwer heeft dan ook grote biceps! Als we weer bij wat rotsige ondergrond komen hoor ik “kloink, doink, kloink, poioongjong”. Ik kijk goed naar het linkerwiel en zie dat bijna de helft van de spaken gebroken zijn. Kan ook niet anders, want het lagerwerk ligt eruit dus het wiel slingert alle kanten op en als ze er niet op tijd bijzijn komt er een spaak klem te zitten met een breuk tot gevolg. Het is een combinatie van geldgebrek en preventief onderhoud. Het eerste is er altijd en het tweede hebben ze in heel Zambia nog nooit van gehoord.
Na een ronde van voorstellen wordt een plan gemaakt om de dag van morgen tot een constructieve te maken. Tegen vijf uur hebben we een guesthouse gevonden wat aan ons budget (max K 50.000) voldoet en waar een kamer vrij is. De invaliden hadden een luxe guesthouse voor ons gereserveerd: K 150.000 per nacht (€ 40,-). Dat vind ik veel te duur. Dat begrijpen ze niet echt. Ook de dag erna wordt dit vertelt tegen de gemeentesecretaris. Ik wil met alles aangeven dat het geld ons niet op de rug groeit.
Om zes uur zitten we aan een biertje. Da’s ook een verhaal apart. Kom je aan bij het enige terras in Kasempa. Staat er toch in grote letters op de omheining “Beer Garden”. Dan denk je toch dat je wat keus hebt uit diverse biersoorten. Welnee. Er is helemaal geen bier. Alleen lege flessen. Dus krijgt Annie, een vriendin van ons die Henk en ik in 2002 in Kasempa hebben ontmoet, van mij wat geld en neemt ze vier lege flessen mee. Na tien minuten is ze terug met vier koude biertjes. Weet je hoe lekker dié dan smaken?!
Ik heb aan David nog een opdracht meegegeven. Een vriend van mij, Henk Oosterveen uit Staphorst, wil namelijk ook voor het project geld inzamelen en zou het leuk vinden om iets te kunnen laten zien om zijn fondsen te werven. Ik wil graag een bordje hebben met zijn naam erop zodat we dat op de lokatie van het beoogde project kunnen fotograferen. David kent een kunstenaar die dat wel even kan maken. De beste man wordt opgetrommeld. Na een kwartier komt er een dronken rastaman op een in tien kleuren geschilderde fiets aan rijden. Het is dé kunstenaar! Wat een geweldige vent. Lachen gieren brullen met hem. Voordat hij een prijs noemt wil hij ook eerst een biertje. Zonder bier kan hij niet werken! Ik zeg hem dat hij al genoeg op heeft. “Creativity doesn’t have borders, sir!” en daar kan ik het mee doen. Ik geef hem wat geld en hij komt terug met een vies stinkend lokaal biertje. Dan begint de onderhandeling. Als wij hem een groot stuk papier geven en stiften dan wil hij voor K 80.000 (€ 20,-) wel wat maken. Dat wil ik ook wel, zeg ik hem. Dan begint hij mij zijn grote vriend te noemen en vindt K 10.000 eigenlijk ook wel goed. Want vriendschap zegt hem veel meer dan geld. “Yeah, why not!”, we gaan akkoord: als dat maar goed komt? Ongelooflijk, in tien minuten heeft hij in een keurige ronde vorm met een creatieve letter op een flipovervel Henk’s naam foutloos geschreven. Rastaman loopt met Brenda en mij mee naar het enige eethuisje wat Kasempa rijk is. Zijn opmerkingen zijn vol humor: met pijn in de kaken komen we bij het eethuisje. Ze hebben alleen kip en dat staat dan ook binnen twee minuten op tafel. Je hoeft hier niets te zeggen als je haast zou hebben.
Woensdagochtend staat David geheel volgens plan te wachten op mij. We gaan over de markt om brood en water in te slaan: uiteraard betaalt onze stichting. De invaliden hebben helemaal geen geld in kas.
Om acht uur moeten we bij de gemeente zijn. Dat lukt natuurlijk nooit! David in zijn krakkemikkige rolstoel. De voorzitter van KubaLusa komt ons tegemoet. We moeten haasten want de mensen van de gemeente wachten op ons. Tegen half negen zijn we bij het gemeentehuis. Na een kwartier wachten (uiteraard) worden we in het kantoor van de gemeentesecretaris binnengelaten. De vriendelijke man voert een respectvol pleidooi tegen mij. Of ik alstublieft veel reclame wil maken voor hun gemeente. Kasempa is een sterk groeiende gemeente met 54000 inwoners waarvan er 20000 schoolgaand zijn. De oppervlakte is ongeveer 6000 km2 en is één asfaltweg die doorloopt tot aan de volgende kopermijn op tachtig kilometer afstand. Het is een regio die bekend is vanwege de landbouw. De producten gaan van hier naar Solwezi en Kitwe. Kortom, het is een bloeiende én groeiende agglomeratie die veel potentie heeft.
De secretaris is een belangrijke functie naast de burgemeester. Hij is er trots op dat hij drie van hun medewerkers de hele dag aan ons mee mag geven. De voortgang van het project is hun heel veel waard.
We lopen eerst gezamenlijk naar de vergaderruimte: dezelfde zaal waar we in oktober met ruim zestig invaliden bij elkaar waren. Flipoverpapier en stiften had ik op verzoek meegenomen. Uiteraard moest de flipoverstandaard nog van de andere kant van het dorp gehaald worden.
Met een plechtig gebed door één van de dames beginnen we de vergadering. Twaalf mensen aan tafel is precies goed om geen ellenlange discussies te hebben. Eén van de invaliden vindt het wel slim om een guesthouse te beginnen. Dát had hij natuurlijk in Solwezi gezien. Zonder dat ik wat hoef te zeggen geeft de adviseur van de gemeente aan dat het voor de toekomst wel aardig is, maar dat het nu te weinig werkgelegenheid schept voor de invaliden. Applaus voor zijn advies is de dank.
Goede argumenten zorgen ervoor dat we al snel op de flipover projecten hebben staan. Groenten, visvijvers, kippen voor zowel vlees als eieren, mais, en daarnaast uiteraard nog enkele ambachten zoals lassen, meubels maken, kapsters en kleermaaksters. Aan het eind van de ochtend zijn we het eens dat de laatste beroepen ook nu al door enkele invaliden worden uitgeoefend. Van huis uit, weliswaar. We kunnen niet alles tegelijk. Naar de adviezen van de bestuurders van de gemeente wordt ook goed geluisterd. Twee stukken grond worden ons door de gemeente aangeboden. Eén stuk naast de rivier, zodat er altijd water is voor de visvijvers en het irrigeren van de groentetuinen. Een ander stuk ligt aan de binnenkomende weg vanaf Solwezi. Daar kunnen we een klein restaurant beginnen, en dan uiteraard het eten serveren wat we zelf kweken. Da’s gunstig inkopen, uiteraard!
Gisterenavond was het bewijs voor een restaurant al geleverd. Er is maar één plek waar je wat kunt eten en zelfs dan is er geen keus. Er is behoefte aan een goed restaurant. Als we beginnen met de groenten en visserij om vervolgens rustig aan een simpel restaurant neer te zetten, dan zit er muziek in de marge.
We besluiten bij de stukken grond te gaan kijken. Ziet er goed uit. Uiteraard ook een foto gemaakt voor de fondsenwerving van Henk Oosterhuis.
Daarna de lunch gebruikt: zelfgemaakte broodjes met tomaat en ui. Met een flesje frisdrank en een glas water erbij heeft iedereen weer de energie om de middag nog door te gaan met rekensommen. Die hadden ze al gemaakt. Ik had uiteraard mijn huiswerk gedaan en daardoor stel ik vragen waar het antwoord niet meteen op gegeven kan worden. Ik leg uit dat de grote investering niet behoeven te worden terug betaald. Wél moet het zo zijn dat het project voldoende winstgevend is om ook onze stichting te laten delen in de winst. Want dát blijft het uiteindelijke doel, dat de invaliden in Zambia elkaar gaan helpen. De winst die naar onze stichting gaat, gaat dan weer naar andere projecten. Ze snappen het heel goed en zullen ook nog wat huiswerk gaan doen.
Dan wordt er gesproken over de tenaamstelling van de stukken grond. Wij hebben geleerd in Solwezi, dus willen we het stuk grond waarop de meeste investering gedaan zal worden (het restaurant) op onze naam. Met z’n allen stellen we een intentieverklaring op en die zal ik terug in Solwezi naar John Vink in Nederland mailen om te zien of we het eens kunnen worden.
Zijn de rekensommen dan duidelijk, dan zullen we dit project gaan initiëren en samen met Henk Oosterhuis gaan zien hoe we de financiën boven water krijgen. Goed nieuws voor Antje en John (Willems) die in het najaar drie maanden vrijwillig aan dit project willen gaan trekken: jullie huisje in Kasempa is al geregeld. Kosten zijn K80.000 per maand (€ 20,-). Daar kan onze stichting nog wel overheen komen! Laten we afspreken: “We gaan ervoor!”
Wordt vervolgd.