VERDAMPINGSFACTOR

Een verhaal moet een titel hebben. Deze update kan wel tien titels hebben, want allemachtig, wat is er veel gebeurd. We hebben een lieve vriendin begraven, de enige broer van Brenda is getrouwd, we hadden vier bouwprojecten tegelijk, de regen vernielt veel en zorgt ook voor werkdruk bij de aanleg van de tuin en op de bouw, personeel stelt opnieuw teleur, oude bedrijf is failliet, de winkel is rustig, thuis veel gezellige Nederlandse visite en logees en nu twee dagen "rust" voordat Viola bij ons de Kerstvakantie komt vieren.
Waarom dan gekozen voor deze titel: verdampingsfactor! Dat kwam zomaar bij me op omdat het niet is voor te stellen hoeveel water er hier in korte tijd uit de lucht kan vallen. En het is ook niet voor te stellen hoe verzengend heet het kan zijn. De combinatie maakt het nog meer onvoorstelbaar. Dat gebeurde afgelopen vrijdag: de regen kletterde gedurende enkele uren met bakken omlaag (gek hé, dat je dat zo schrijft, want de regen klettert heus niet omhoog!). Veel mensen praten er ook over dat ze zich niet kunnen herinneren dat er zolang zoveel regen valt. De straten staan blank, afvoeren verstoppen en overal zie je gravelrode modderstromen ontstaan. Auto's komen vast te zitten, zien geen verschil meer tussen straat en afwatering en overal valt het werk stil. Tegen drieën stopte het met regenen en liet de zon zijn krachten voelen: én zien! Ik had afgesproken om onze oude metselaar naar zijn "volkstuin" te brengen: hij zou om 16.00 uur bij onze winkel zijn. Keurig op tijd! We rijden de doorgaande weg op en er komt een zware vrachtauto met hoge snelheid voorbij. Niet te snappen, maar het stof kwam via alle kieren en gaten de auto binnen. Al de rode modder was binnen een uur opgedroogd tot fijn gravelstof! Dát bedoel ik met verdampingsfactor!
Nog éven over het weer: na de wereldcrisis hét onderwerp in Nederland…..toch? Wat me nu voor het eerst opvalt is het feit dat we hier tussen evenaar en zuidelijke keerkring wonen. De zon draait meestal over het noorden (in tegenstelling tot in NL over het zuiden) en dat geeft soms verwarring bij orrientatie. Maar sinds half november draait de zon ietsje over het zuiden. Ik voel me weer een georrienteerd Europeaan! Doordat het nu bijna onze langste dag is klimt de zon als een komeet omhoog en zit je 'smorgens om 07.00 al te zweten in je zwembroek. Maar nu hou ik op met jullie jaloers maken. Over tot de orde van de dag!
De oude metselaar wilde al begin november naar zijn tuin (grote uitvoering van een volkstuin), echter, wij hadden nog zoveel werk dat we hebben gedwongen hebben nog wat klusjes te doen. En ik had als goedmaker beloofd hem dan ná die klusjes naar zijn tuin te brengen. Hij had gezegd dat het ongeveer een kwartier buiten Solwezi was, in de richting van Mutanda. OK, daar zijn vele Zambianen aan het cultiveren, dus geen punt. Jullie snappen het al, toen ik na een kwartier vroeg of we er nu nog niet waren, zei hij dat het ná het paleis van Chief Mumena lag, ofwel, nog dik veertig kilometer te gaan. Toen ik zei dat dát veel meer tijd kostte, antwoorde Ba Tata: "It's not more than half hour, maybe thirty minutes!" Tsja, en als je dan die eerlijke ogen van de ouwe baas ziet, dan kan je niet anders dan in de lach schieten. Hij heeft écht geen besef van tijd en afstand. Het zegt hem écht niets, en daar moet je je als Nederlandse Zambiaan gewoon bij neerleggen. Onderweg hadden we ook zijn vrouw en twee kinderen opgehaald, inclusief een zooi tassen met meurende lappen stof en kleding, een fles bakolie en een zak maismeel. Genoeg om de week buiten op de tuin te overleven. Normaal doet hij dat op de fiets en rijdt dan twee keer om familieleden en spullen voor die ene week te verhuizen. Ze waren dus héél blij met mijn aanbod: zélfs toen het na een half uur rijden weer begon te regenen zag ik in de achteruitkijkspiegel alleen lachende gezichten.
De terugweg was onfortuinlijk voor een grote geit en voor de voorbumper van ons bakkie. Bij de invallende avond huppelde het beest ineens tussen de struiken vandaan de weg op. Geen ontkomen aan, tenzij ik in de greppel had gestuurd. Inmiddels geleerd om je stuur strak vast te houden en er gewoon overheen te hobbelen. In de rechterbuitenspiegel zag ik het beest tollend onder de auto vandaan komen. "Doorrijden!", is het enige wat in mij opkwam. Net als destijds bij het varken: weet je nog Ilya! Was ik gestopt dan had ik fors in de buidel moeten tasten en daar zat helemaal niets meer in. Dus vét probleem! Pas thuisgekomen de schade gezien: voorbumper ontzet en verder niets te zien. De auto spoort nog goed en geen bijgeluiden.
Toen ik 's avonds bij oom Harry de mail ophaalde ontving ik twee Emails over het trieste nieuws dat ons oude Toyota-bedrijf failliet is gegaan. Meest vervelend voor de medewerk(st)ers die zich een groot deel van hun leven hebben ingezet voor Kooyman, De Groot en nu Dijksman. Jammer, maar het geeft wel aan hoe snel een bedrijf in zwaar weer kan komen. Mijn gedachten zetten zich positief in voor een doorstart waarbij onze "oude" medewerk(st)ers weer een baan aangeboden krijgen. Ervaring is er, en met name de klantenkennis is van groot belang!
Dit nieuws werd volledig overschaduwd door het overlijden van onze goede vriendin, Aunty Ruth. Zij verongelukte op de levensgevaarlijke weg van Chingola naar huis. Aunty Ruth was de beste klant van Brenda maar ook onze vertrouwenspersoon. Zij was ook getrouwd met een Europeaan, de Engelsman Cliff. Aunty Ruth was zelfs iets ouder dan Brenda's moeder nu geweest zou zijn. Daarom was Aunty Ruth naast vriendin ook moeder en noemde ze mij haar schoonzoon. Meerdere malen per week kwam ze naar onze zaak. Soms met 'n paar biertjes, soms met een paar heerlijke kippepoten maar meestal om even te praten. We zijn ook diverse malen bij hen thuis geweest. Ze zorgde dan altijd dat er luxe dingen in huis waren: zilveruitjes, zalm, tonijn, rosbief, etc….dat soort dingen……"gewoon" uit Zuid Afrika, waar ze een dochter heeft wonen. Brenda kwam vanmiddag in tranen mijn kantoor binnen: "Aunty is al een paar dagen niet meer de winkel in komen lopen: ik moest ineens aan haar denken en toen moest ik huilen!" Het is een groot verlies!
En dan de bruiloft van Brenda's broertje, afgelopen weekend. Bijzonder geslaagd! Prima voorbereid en complimenten voor de organisatie, waar uiteraard Brenda een belangrijke rol in speelde. En ik ook wel 'n beetje: computerwerk, muziek uitzoeken, foto's maken, transport regelen, Brenda ondersteunen, etc. Uiteraard ging het allemaal wel op het Zambiaanse schema, en dat betekent dat je bij alle tijden twee uur optelt. Dan ben je mooi op tijd en val je niet uit de toon. Helaas dacht het onweer er niet zo over, want de donderslagen en bliksem begon om 22.00 uur en bij de derde klap was het raak: heel Solwezi zonder stroom, dus feestje afgelopen. Buiten goot het en binnen pikdonker en zonder muziek. Alle uren daarvoor waren fantastisch, dus bruidspaar happy: wij happy!
Ik kan wel blijven schrijven: toch maak ik een eind aan het verhaal. Anders wordt het teveel een leest niemand meer.
Voor iedereen leuke Sinterklaas, met ludieke surprises en daarna een goede voorbereiding op de Kerst en jaarwisseling.
All the best, love and care,
Ronald en uiteraard ook liefs van Brenda!